Parižde irden adaty ýaly başlandy - bagetler iýsli, taksi ajdarlary asabil, turistler bolsa öz "men şu ýerde boldum" selfileri üçin fon hökmünde muzeýiň esli öňündäki piramidanyň ýanynda surat çekmekçi. Açylanyndan takmynan ýarym sagat geçensoň, 9:30-da dört adam sungat taryhynyň iň gysga ekskursiýasyny - Apollon galereýasyna goraşly we çalt çykyp gitmekli amala aşyrdy.
Bu nägileligiň çäkini geçdi diýmek ýeterlik däl. Gurluşyk pudagyndaky goşmaça işleýän kärhanalaryň işinden çykmagy unudan ýaly görünýän, ýöne iň ýalty zehinleriň nirede ýatandygyny ygtybarly bilen aýratyn geýimli adamları gözüňiziň öňüne getiriň. Gören şaýatlarıň aýtmaklaryna görä, olar wýstawkany gözden geçirmek we jogapdan has köp sorag galdyryp, ýogap gitmek üçin diňe birnäçe minut wagt aldylar.
Şol gün käbir žurnalistler "dört minutlyk ogurlyk" barada, beýlekileri bolsa "hazyne üçin ýedi minutlyk syýahat" barada ýazdylar. Biz bu bellikde orta arifmetiki göz öňünde tutup, bu wakany "ýediden birnäçesi" diýip atlandyrarys, sebäbi ýedi sany dramaiki we "birnäçesi" - adamkärçilikli seslenýär.
Luwri 2025-nji ýylyň 19-njy oktýabrynda nägile ogurlyk edilişiniň wagt tertibi
09:00 - Luwr muzeýi açyldy, myhmanlar çüýşäniň depesinden girip başladylar. Hemme zat adaty gün ýaly görünýärdi.09:30 - Dört adamdan ybarat topar Sen boýundaky tarapdan geldi. Olaryň ikisi komunnal hyzmatlaryň işgärlerini aňladýan sary jiletle geýinen. Balkaşyk ulandy - kranly maşyn (binanyň öň tarapynyň üstünde dikeltme işleri geçirilýän wagtynda Sen boýunda, baş girelgeden 180 metr uzaklykda, goýlupdy).
09:32 - Balkaşyk Denon kanadynyň ikinji gatynyň penjiresine uzaldylar. "Apollon galereýasy" zalyna açylýan penjireden ogrular gurluşyk guraly bilen çüýşäni kesip, içeri girdiler.
09:33-09:37 - Birnäçe minut içinde olar witrinalary döwüp, XIX asyryň dokuz sany zergärlik sungaty eserini - imperator maşgalarynyň diademalaryny, monjuklary, sýýalkalary we broşlaryny ogurladylar. Signal işjeňleşdi, ýöne gözegçilik reagiräp ýetirmedi.
09:38 - Ogrular balkaşyk bilen aşak düşdiler, olara iki şärik skuterler bilen ýetdiler.
09:40 - Topar Parižiň günorta tarapyna hereket edip, François Mitterrand boýunça çyzykda ýogap boldy.
09:44 - Ýol boyunça sumkalaryň biri düşdi ýa-da taşlandy: şol ýerde soňra imperatoriýa Ýewgeniýanyň zarba netijesinde şikeslenen tájini tapdylar.
09:45 - Muzeý girelgeleri bloklady, ewakuasiýa başlandy.
10:10 - Ýerine polisiýanyň ilkinç bölümleri geldi.
Şondan soň günüň dowamynda muzeý işgärleri we ekspertler şikesi beýan etmäge başladylar, agşam bolsa Interpol ogurlenen eserleri ogurlenen sungat eserleri bazasyna ýerleşdirdi.
Ogurlenen zatlar
| № | Zat | Beýany | Gymmaty (€) |
|---|---|---|---|
| 1 | Mariýa-Ameliniň / Hortense de Beauharnais sapfir toplumyndan diademasy | Nazik sapfir we almazlar bilen bezelen ajaýyp tiara. Lui-Filip ýolbaşçylygyndaky ýurtta geýilipdir. XIX asyr Fransiýa monarhiýasynyň nyşanlaryndan biri. | 10 000 000 – 18 000 000 |
| 2 | Şol sapfir toplumyndan monjuk | Sekiz sany uly sapfir we 631 sany almaz bilen monjuk. "Apollon galereýasy" wýstawkasynyň inçilerinden biri. | 18 000 000 – 30 000 000 |
| 3 | Mariýa-Ameliniň / Hortense toplumyndan sýýalkalar | Monjuk we diadema bilen komplekti düzýän, sapfir we almazlar bilen tamamlanýan tamçaly sýýalkalar. | 1 000 000 – 3 000 000 |
| 4 | Mariýa-Luizanyň (Napoleon I-niň aýaly) zumrut monjugy | Imperatoriýa Mariýa-Luizanyň eýeçiliginde bolan gadymy zumrut monjuk. Iň gymmat bahaly eksponatlardan biri. | 18 000 000 – 30 000 000 |
| 5 | Mariýa-Luizanyň zumrut toplumyndan sýýalkalar | Napoleon I ýolbaşçylygyndaky ýurtyň ussatlary tarapyndan ýerine ýetirilen zumrut toplumyndan sýýalka jübüti. | 1 000 000 – 3 000 000 |
| 6 | Ýewgeniýa de Montişonyň tiary (Fransiýanyň imperatoriýasy) | Imperatoriýa Ýewgeniýanyň dürli injiler we almazlar bilen bezelen tiary, Fransiýada iň meşhur bolanlaryň biri hasaplanýardy. | 30 000 000 – 45 000 000 |
| 7 | Ýewgeniýanyň bow ýaly broşy | Ak altyn we almazlardan ýasalan, bow görnüşindäki broş. Tiara bilen bilelikde geýilipdir. | 1 000 000 – 3 000 000 |
| 8 | Imperatoriýa Ýewgeniýanyň taji (şikesli) | 1354 sany almaz we 56 sany zumrut bilen taji. Ogralaryň gaçanyndan soň köçede şikesli halda tapyldy. | 8 000 000 – 15 000 000 |
| 9 | Kiçijik zergärlik elementleri | Kiçiräk ölçegli bezek-göçürmeler, düwmeler we broşlar, katalog belgileri entek çap edilmändir. | 5 000 000 – 10 000 000 |
Bellik: Sanlar takmynanan we ekspertleriň we prokuroryň açyk bahalaryna esaslanýar; taryhy we medeni gymmatlyk has ýokary.
Ogrlar nähili şikes ýetirdi?
Soňky günlerde prokuratura we KMM ogurlenen zatlaryň jemi bahasyny $100-102 million hökmünde görkezýär, bu bolsa takmynan €88-102 million bahalaryna gabat gelýär (dollar/ýewro kursy we çeşmä baglylykda üýtgeýär). Biz bu mukdary zatlar boýunça paýladyk, şu zatlary göz öňünde tutup: daşlaryň nadirlygi (uly sapfirler, köp almazlar), taryhy ähmiýeti (imperatoriýalar/padişah aýallaryna degişliligi) we şikes baradaky habarlar (meselem, Ýewgeniýanyň taji şikesli tapyldy). Taryhy/medeni gymmatlyk köplenç bahasyzdyr we pul bahasynda doly aňladylmaýar - şonuň üçin aralyklar giň.Gaçyş marşrutynyň sheması
Jenaýatlaryň marşruty Denon kanadynyň günorta tarapyndan Sen boýuna, soňra bolsa François Mitterrand atly boýunça çyzykda, olaryň yzynyň Parižiň günorta töwerekleriniň ýollarynda ýitýän ýerine çenli uzaldy. Ýol boyunça imperatoriýa Ýewgeniýanyň taji bilen sumkanyň düşen ýeri tapyldy.Reaksiýa we gözleg
Interpol we Fransiýa polisiýasy halkara gözlegine başlady. Işe sungat jenaýatçylygy boýunça hünärmenler goşuldy. Luwr wagtlaýyn birnäçe zaly kapady.Muzeýiň direktory signallama we gözegçiligiň nädip reagiräp ýetirmediklerini düşündirip, parlamende şaýatlyk berdi.
Süratçy Lui Ersan. Fransiýanyň patyşahy Mariýa-Ameliýa (patyşa Lui-Filipniň aýaly). Suratda patyşahyň Gortensiýanyň zynat toplumyndan (monjuk we sýýalkalar) 2025-nji ýylda ogurlenen zatlar gowy görünýär (Çeşme: Wikipediýa):
Fransiýanyň medeniýet ministrligi bu wakany "milli baýlyga edilen hüjüm" diýip atlandyrdy.
Muzeý ulgamyna täsiri
Ogurlykdan soň Fransiýa ähli uly muzeýleriň howpsuzlyk ulgamlaryny barlamagy jar etdi. Luwrda täze sensorlar we termal kameralaryň montajyna başlandy.Dünýä muzeý jemgyýeti goldaw bildirip, şeýle gözbagçy talalar hatda iň goralan ýygnançyklaryň hem howplydygyny görkezýändigini belläp geçdi.
Ogurlenen zynatlar halkara gözleginde galýar. Olaryň jemi bahasy takmynan 100 million ABŞ dollary hasaplanýar.
Jemi
2025-nji ýylyň 19-njy oktýabrynda Luwr soňky on ýylyň iň gürrüňli ogurlygyna meýdan boldy. Ýedi minutdan az wagt içinde ogrlar Fransiýa tájiniň nyşanlaryny alyp gaçdylar, ýzynda diňe döwülen çüýşäni we soragy goýup: Parižiň ýüreginde bahasyz relikwiýalar nädip ýogap biler?Hekaýanyň şaýatlyklarynyň ýerine - Apollon galereýasyna gaýdyp gelmegi bilen tamamlanjakdygyna umyt edýäris.
Degişli habar: Telegram mesenjeri esaslandyryjysy Pawel Durov, Fransiýa Luwrynyň ogurlygyna haýran galmaýandygyny belledi. Ol ogurlenen zynatlyklary satyn alyp, Luwra Abu-Dabäde bermäge taýýarlygyny bildirdi. Salgy.
Çeşmeler
- BBC News — «Luwr talanty: Gündizki ogurlykda bahasyz Fransiýa patyşa zynatlyklary ogurlandy» (20.10.2025)
- Le Monde — «Luwrda täsirli ogurlyk: halkara gözlegi dowam edýär» (19.10.2025)
- Associated Press — «Ogrlar Luwr muzeýinden 100 million dollarlyk zynatlyklar bilen gaçdylar» (20.10.2025)
- Reuters — «Fransiýa polisiýasy ogurlykdan soň şikeslenen imperatoriýa Ýewgeniýanyň tájini dikeltdi» (21.10.2025)
- Interpol Resmi Bazasy — Ogurlenen Sungat Eserleri Bildirişi (22.10.2025)
- France24 — «Luwryň Apollon galereýasy nädip XXI asyr ogrlary üçin nişana öwrüldi» (22.10.2025)
PS: Gülliwudiň baş rolda Jäson Statham bilen ekranlaşdyrmasyna garaşýarys.
